Had de watersnoodramp voorkomen kunnen worden?

Source: BCM Academy

Met de recente klimaatveranderingen een steeds belangrijker onderwerp: wateroverlast. Op 1 februari 1953 werd Nederland ruw wakker geschud door de, tot nog toe, laatste natuurramp met 1853 doden. ‘Niets aan te doen’, zeiden ze destijds.

Rampen kunnen een bijzonder wijze les vormen binnen het risico- en crisismanagement. Wanneer vroeger van een natuurramp werd gesproken, werd de schuldvraag nooit gesteld. Kunnen we dit met terugwerkende kracht alsnog doen? Had de watersnoodramp voorkomen kunnen worden?
 
Onderzoek bij Rijkswaterstaat
Het leven kent risico’s. Decennialang was de risicoacceptatie van natuurrampen zo hoog, dat men er oké mee was dat er ‘niets aan te doen viel’. Tegenwoordig is dat wel anders. Toch, al eind jaren 20, werd voor het eerst onderzoek gedaan naar natuurkrachten, zoals het spel van de wind. Al snel ontstonden plannen voor het indijken van de Delta. Niet uit angst voor natuurrampen, maar uit economische motieven: tegen de verzilting van de Nieuwe-Waterweg en de gevolgen daarvan voor de Rotterdamse haven.
 
Te late ontwikkelingen
Hoewel er dus plannen waren voor verbetering, kwamen deze eigenlijk al te laat. Bovendien moest de Nederlandse politiek hier in 1942 niet zoveel van hebben. De naoorlogse wederopbouw was véél belangrijker dan de uitspraken van ‘een aantal ingenieurs’. Was er destijds anders besloten, dan nog had de Watersnoodramp niet voorkomen kunnen worden. Daar was het al te laat voor.
 
De Ramp als wakkermaker
Zo ontstond voor Nederland de grootste natuurcatastrofe van de 20^e eeuw. Een ramp die nog lange tijd herinnert zou worden. Mede daarbij was het eindelijk de start van het Deltaplan. Nóg uitvoeriger dan voorheen de bedoeling was. Nieuwe wetenschap en techniek werden ingezet en zelfs ontwikkeld, om de meest complexe waterkering ter wereld de bouwen.
 
Kan deze ramp zich hervatten?
Helaas (of juist niet): er kan geen schuldige worden aangewezen. Alleen als de onderzoeken al veel eerder hadden plaatsgevonden, had Zeeland een kansje kunnen maken. Inmiddels hebben de Deltawerken een mythische betekenis. Ze zijn opgenomen in ons historisch besef. Wees niet gevreesd: het water staat buiten. Nederland blijft voorlopig droog.